Nieuws

Dinsdag 10 december 2024 kwamen experts, schuldeisers en beleidsmakers samen in Utrecht voor een inspirerende groeisessie. Deze sessie met als titel “In dialoog over de toekomst van schuldeninvordering” ging verder in op de maatregelen zoals genoemd in het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) Problematische Schulden ‘Naar een beter werkende schuldenketen’. Tijdens deze, door Syncasso georganiseerde sessie, gingen we met elkaar in gesprek over de uitdagingen en kansen vanuit het IBO.

Het programma

• Inleiding Michaël Brouwer
• Leendert Klokkenburg (Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en Nikki van Alem (Ministerie van Justitie en Veiligheid) over het IBO en de ambities van het kabinet
• André Moerman (Landelijke Organisatie Raadslieden/Schuldinfo.nl) over de paradigmashift in het incassosysteem
• Groepsdiscussie

Hieronder vindt u samengevat de uitkomsten van de verschillende onderdelen van de sessie.

Illustrator Martien van den Hoek zorgde voor een getekend beeldverslag van de sessie.

Michaël Brouwer, CEO Syncasso trapte de sessie af met een stukje geschiedenis. Hij vertelde dat de relatie tussen schuldeisers en schuldenaren al eeuwenoud is. Maar dat het klassieke incassosysteem zijn oorsprong vindt in de tijd van Napoleon. Dit traditionele model, waarbij de deurwaarder een centrale rol speelt, is tot op de dag van vandaag de basis van het incassoproces. Kan dit systeem nog wel recht doen aan de complexe maatschappelijke realiteit van schulden vandaag de dag? De maatschappij is sterk veranderd en schulden zijn niet meer alleen een financieel probleem, maar een complex maatschappelijk vraagstuk. Nieuwe inzichten en rapporten wijzen op de noodzaak om het incassosysteem te moderniseren en socialer te maken. Met als doel een rechtvaardig, effectief en menselijk systeem dat zowel schuldeisers als schuldenaren recht doet.

Leendert Klokkenburg en Nikki van Alem over het IBO en de ambities van het kabinet

Tijdens de sessie namen Leendert Klokkenburg (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en Nikki van Alem (Justitie en Veiligheid ) de deelnemers mee in de belangrijkste inzichten uit het onderzoek naar problematische schulden. Ze vertelden hoe deze schulden de samenleving jaarlijks 8,5 miljard euro kosten, vooral door arbeidsverzuim en schuldhulpverlening.

Klokkenburg en Van Alem bleven niet bij de cijfers alleen. Ze belichtten ook de onderliggende oorzaken van deze schuldenproblematiek en richtten de aandacht op concrete oplossingen. Het onderzoek bracht namelijk knelpunten aan het licht, maar bood ook handvatten om deze aan te pakken.

Het IBO-rapport presenteert een reeks samenhangende maatregelen die kansen bieden om de schuldenproblematiek in Nederland structureel te verbeteren. Denk hierbij aan een integraal schuldenoverzicht, een collectief afbetalingsplan, en het invoeren van een zorgplicht voor deurwaarders. Ook is stilgestaan bij de ambities die het nieuwe kabinet heeft uitgesproken om het stelsel van civiele invordering beter te laten functioneren. Hierbij zal de inzet de komende periode vooral gericht zijn op de verdere uitwerking van een collectief afbetalingsplan en de zorgplicht voor gerechtsdeurwaarders. Het streven is dat er voor 1 mei 2025 een Kamerbrief wordt verstuurd waarin de uitwerking van deze maatregelen wordt toegelicht. Deze aanpak kan het oplossen van schulden efficiënter maken, kosten verlagen en processen versnellen.

“Schulden kunnen jaarlijks tot wel €8,5 miljard kosten voor onze samenleving. Daarom moeten we niet alleen voorkomen dat mensen in de schulden raken, maar ook zorgen dat kleine schulden niet uitgroeien tot grote problemen. Het gezamenlijke belang van schuldeisers en debiteuren is dat invordering efficiënt en zonder onnodige kosten plaatsvindt.” – Leendert Klokkenburg MSc, MA. Beleidsmedewerker bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

André Moerman over nodige veranderingen in het incassosysteem

Tijdens de sessie werd ook het belang van een verandering in het incassosysteem benadrukt door André Moerman, van de Landelijke Organisatie Raadslieden/Schuldinfo.nl. Hij stelde dat schulden vaak snel oplopen door systeemfouten zoals een te laag sociaal minimum en de onbereikbaarheid van schuldhulpverlening voor een grote groep mensen. Moerman pleitte voor een gezamenlijke benadering van schulden, waarbij zowel de schuldeisers als de schuldenaren actief samenwerken aan oplossingen.

Voor effectief schuldenbeheer noemde hij vijf belangrijke maatregelen:

• Verbetering van de incassofase door een collectief afbetalingsplan.
• Optimalisatie van de executiefase door meedelen in beslag.
• Zorgplicht voor deurwaarders.
• Financiële prikkels om schulden op te lossen in de minnelijke fase.
• Actieve deelname van de debiteur in het proces.

De sessie gaf veel ruimte om ideeën uit te wisselen en te discussiëren. Tijdens de lunch spraken de deelnemers over hoe ze de inzichten konden omzetten in acties. Dit leidde tot verschillende actiepunten, zoals:

• Het verbeteren van de bereikbaarheid van schuldhulpverlening.
• Het vergroten van samenwerking en informatie-uitwisseling binnen de schuldenketen.
• Het aanbieden van gerichte ondersteuning voor schuldenaren.
• Het verkennen van nieuwe manieren om de AVG positief in te zetten, in plaats van als belemmering.

De ochtend eindigde in een discussie rondom de vraag “Hoe kunnen we hier samen onze schouders onder zetten?” Voorgestelde acties richtten zich op het creëren van win-win situaties voor zowel schuldeisers als debiteuren.

Oproep: samenwerken naar een rechtvaardig en effectief Systeem

Deze sessie was een waardevol platform voor het gezamenlijk vormgeven van de toekomst van schuldeninvordering. De inzichten die werden gedeeld, bieden volop kansen om het systeem in de toekomst te verbeteren en te streven naar een rechtvaardiger en effectiever incassosysteem. Met de betrokkenheid van alle partijen hopen we dat de komende maanden tot concrete voorstellen zullen leiden, die de schuldenproblematiek in Nederland fundamenteel aanpakken.

Meedoen aan een van de werkgroepen?

Aanmelden kan via communicatie@syncasso.nl