Nieuws

Blog: Paul Otter

In het recente rapport van de Nationale Ombudsman, “Hoe eerder hoe beter”[I], wordt de noodzaak van vroegsignalering van schulden benadrukt. Het rapport toont aan dat er nog veel mogelijkheden zijn op het gebied van vroegtijdige schuldherkenning door gemeenten en vastelastenpartners. Maar wat als we gerechtsdeurwaarders ook een rol geven in dit vroegsignaleringstraject?

Een motie van CDA tweede kamerlid Palland suggereert precies dat[II]. Haar idee is om gerechtsdeurwaarders niet alleen in te zetten bij het innen van schulden, maar ook bij het vroegtijdig signaleren ervan.

Rol gerechtsdeurwaarder

De Nationale Ombudsman wijst op de verschillen tussen gemeenten in de aanpak van vroegsignalering en de moeite die sommige gemeenten hebben om persoonlijk contact te leggen met burgers. Dit is waar de deurwaarder een verschil zou kunnen maken.

Door deurwaarders een zorgplicht te geven, kunnen zij helpen om te voorkomen dat betalingsachterstanden uitgroeien tot problematische schulden. Dit vereist echter een verandering in de manier waarop deurwaarders worden ingezet. Het huidige systeem beloont hen voor het uitvoeren van dagvaardingen en beslagleggingen, niet voor preventieve acties.

Kansen

Er zijn kritische geluiden, zoals van de Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK), die stellen dat deurwaarders pas in beeld komen wanneer het stadium van vroegsignalering al gepasseerd is.[III] Signalering zonder “vroeg” is dan ook beter passend.

Met 1.550.050 [IV] huisbezoeken die gerechtsdeurwaarders in 2022 aflegden zijn er kansen genoeg. Bij het huisbezoek heeft de gerechtsdeurwaarder een waardevol contactmoment waarin er wordt geïnformeerd en gemotiveerd naar schuldhulp en een signaal afgeven naar de gemeente is dan een logische stap. Daarmee kunnen gemeenten sneller instappen en effectiever schuldhulp geven. Mijn advies is om de mogelijkheden van de gerechtsdeurwaarder serieus te onderzoeken.

Conclusie

Het rapport van de Nationale Ombudsman en de motie van de Tweede Kamer openen een belangrijke discussie over de rol van gerechtsdeurwaarders in het signaleringstraject. Het is een kans om de schuldenketen te versterken en om burgers sneller en effectiever te helpen op weg naar schuldhulpverlening. Laten we deze kans niet voorbij laten gaan.

Paul Otter is design researcher en gerechtsdeurwaarder. In het SyncassoLab onderzoekt hij hoe schulden beter kunnen worden opgelost. In de praktijk doet hij dat bij de voordeur. Op beleidsniveau door het gesprek aan te gaan met alle belanghebbenden over schulden, zoekend  naar oplossingen. Paul blogt regelmatig over actuele zaken.

Verwijzingen:

[I] Hoe eerder hoe beter | Nationale ombudsman.

[II] Moties | Tweede Kamer der Staten-Generaal.

[III] Verwarring over vroegsignaleren door gerechtsdeurwaarders.

[IV] Jaarverslag KBvG 2022.